Τετάρτη 16 Ιουλίου 2008

Η Αλίκη στη θαυμαστή χώρα του CERN...*

Το CERN (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών) είναι την τελευταία χρονική περίοδο ιδιαίτερα προβεβλημένο στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, όλου του κόσμου, επειδή εκεί οργανώνεται ένα από τα σημαντικότερα πειράματα. Για την πραγματοποίησή του κατασκευάστηκε ο επιταχυντής σωματιδίων LHC, δηλαδή ο Large Hadron Collider ή ο Μεγάλος Αδρονικός Επιταχυντής.

Ο LHC είναι ένα διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν επιστήμονες, μηχανικοί και προσωπικό υποστήριξης από 111 κράτη. Είναι ο τελευταίος και περισσότερο ισχυρός από μια σειρά επιταχυντές σωματιδίων οι οποίοι, τα τελευταία 70 χρόνια, μας έχουν επιτρέψει να διεισδύσουμε όλο και βαθύτερα στην καρδιά της ύλης και να πάμε όλο και πιο πίσω προς την αρχή του Σύμπαντος.
Ο LHC θα επιταχύνει δυο δέσμες σωματιδίων σε αντίθετες κατευθύνσεις σε μια περιφέρεια 27 χιλιομέτρων και θα δημιουργεί περίπου ένα δισεκατομμύριο συγκρούσεις με ασύλληπτες ενέργειες. Σε τέσσερα σημεία της κυκλικής «εκδρομής» των σωματιδίων οι επιστήμονες θα εκτελέσουν κύρια πειράματα τα οποία ονομάστηκαν ALICE, ATLAS, CMS και LHCb.

Ο κύριος σκοπός του ALICE (A Large Ion Collider Experiment) είναι να μελετήσει τις ιδιότητες της ύλης που δημιουργείται κατά τη διάρκεια συγκρούσεων βαρέων πυρήνων, όπως αυτός του μολύβδου, στην εξαιρετικά υψηλή ενέργεια του LHC. Η προσδοκία είναι ότι αυτή η κατάσταση θα είναι παρόμοια με την αρχέγονη κατάσταση της ύλης που ονομάζεται πλάσμα Quark-Gluon και που, σύμφωνα με την Θεωρία του Καθιερωμένου Μοντέλου, υπήρξε αμέσως μετά από το Big-Bang.

Στο ALICE συνεργάζονται περισσότεροι από 1000 φυσικοί και μηχανικοί από 102 ιδρύματα σε 30 χώρες, για να προπαρασκευάσουν το πείραμα (στον επιταχυντή LHC στο CERN) που αναμένεται να συμβάλει (όπως και τα άλλα πειράματα, τα ATLAS, CMS και LHCb) ώστε να βρεθούν απαντήσεις σε κεντρικά ερωτήματα της Φυσικής του 21ου αιώνα, όπως:

Υπάρχουν αρχές της Φύσης που δεν έχουν ανακαλυφθεί; Πως μπορεί να λυθεί το μυστήριο της «σκοτεινής ενέργειας»; Υπάρχουν επιπλέον διαστάσεις; Τι είναι η «σκοτεινή ύλη»; Πως δικαιολογείται η ύπαρξη ασυμμετρίας μεταξύ ύλης και αντιύλης; Θα βρεθεί (έστω έμμεσα) η αιτιολογία για την ύπαρξη της μάζας των σωμάτων; Πως προέκυψε το Σύμπαν;

Τα αποτελέσματα των πειραμάτων δεν θα περιορίζονται μόνο στο στενό ερευνητικό πεδίο της Επιστήμης, αλλά θα αφορούν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Είναι αυτό που κάνει τους ερευνητές να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις προκλήσεις (οι οποίες δεν είναι μόνο τεχνολογικές) που θα αντιμετωπίσουν στον παράξενο και ταυτόχρονα συναρπαστικό κόσμο του CERN. Οι λύσεις που θα επινοηθούν για αυτές τις προκλήσεις είναι σίγουρο πως θα επιστρέψουν στην κοινωνία και φυσικά θα προσδιορίζουν σε λίγα χρόνια την καθημερινότητα όλων, όπως για παράδειγμα το web το οποίο «γεννήθηκε» επίσης στο CERN.

_________________________________________

* Δημοσίευμα που υπογράφει η Παναγιώτα Φωκά, Αναπληρώτρια Πρόεδρος στο τομέα Φυσικής του πειράματος ALICE στο CERN
(δημοσιεύτηκε σε ηλεκτρονική εφημερίδα της Βέροιας)

Δεν υπάρχουν σχόλια: