(από συνέντευξη του Κώστα Βεργόπουλου στο TVXS, 4-8-2011)
Γιάννης Σταύρου, Ναυτική σχολή Ύδρας, λάδι σε καμβά
Πως εκτιμάτε την τελευταία απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής, που αφορά την Ελλάδα; Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση επέστρεψαν (πανηγυρίζοντας για άλλη μια φορά) ως «νικητές». Εσείς πώς «διαβάζετε» αυτή την απόφαση;
Με αυτή την απόφαση η Ελλάδα αφενός μεν απομονώθηκε από τις ομοιοπαθείς χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, αφετέρου, δε, δεν θεσπίστηκε ευρωπαϊκός μηχανισμός διάσωσης των προβληματικών χωρών της Ευρωζώνης. Έπειτα, με την ίδια απόφαση προστίθενται νέα δάνεια για την αποπληρωμή των παλιών, ώστε το συνολικό Χρέος να συσσωρεύεται, ενώ ταυτόχρονα το εθνικό εισόδημα συρρικνώνεται. Συνεπώς, το πρόβλημα φερεγγυότητας του ελληνικού Χρέους δεν μετριάζεται, αλλά οξύνεται ακόμη περισσότερο, παρά τις θυσίες των μισθωτών.
Από πολλά επιτελεία της Ε.Ε. λέγεται ότι αυτή η απόφαση αφορά αυστηρά και μόνο την Ελλάδα. Με δεδομένη την κατάσταση στην Πορτογαλία, την Ισπανία και πολύ περισσότερο την Ιταλία εκτιμάτε ότι η Ευρωζώνη και η Ε.Ε. μπορούν να διαχειριστούν τους επόμενους «σταθμούς» αυτής της κρίσης;
Οπωσδήποτε, η Ευρωζώνη μπορεί να διαχειριστεί τα προβλήματα δημόσιου Χρέους στους κόλπους της. Όμως, για να γίνει αυτό χρειάζονται ευρωπαϊκοί θεσμοί και ευρωπαϊκή διαχείριση, που να εξασφαλίζουν μεταβιβάσεις πόρων με σταθεροποιητικό στόχο, κάθε φορά που αυτό είναι αναγκαίο, στο πλαίσιο της Ευρωζώνης. Αυτό δεν είναι καν ζήτημα ομοσπονδιακής οργάνωσης, αλλά παραμένει απλό πρόβλημα διασφάλισης της σταθερότητας στις ευρωπαϊκές συναλλαγές και είναι προς το συμφέρον του συνόλου των εταίρων στο κοινό νόμισμα. Όσο η Γερμανία δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα σταθερότητας στην Ευρώπη, αυτό θα πλήττει όχι μόνο την ευρωπαϊκή ενοποίηση, αλλά και τα ιδιαίτερα συμφέροντά της. Πού θα καταλήξει η σημερινή διελκυστίνδα δεν γνωρίζω, αλλά προτιμώ να καταλήξει σε κάτι θετικό για ολόκληρη την Ευρώπη, παρά σε κάτι αρνητικό για όλους, χωρίς να εξαιρούνται οι σημερινοί εταίροι.
Καθημερινά, πλέον, φαίνεται ότι πρόκειται για μια κοσμοσυστημική κρίση. Δεν έχουμε, δηλαδή, την κρίση Χρέους της «κακής» Ελλάδας, αλλά μια παγκόσμια συστημική κρίση του καπιταλισμού. Συμφωνείτε, καταρχάς, με αυτή την παραδοχή;
Οπωσδήποτε συμφωνώ. Έχει γίνει προσπάθεια να αποδοθεί η κρίση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας και έτσι να ενοχοποιηθεί η κοινωνία για την κρίση. Έτσι, πολλοί έχουν πέσει σε αυτή την παγίδα… Αυτό είναι απατηλό, γιατί μεταθέτει τις ευθύνες. Οι ευθύνες βρίσκονται στο ίδιο το διεθνές σύστημα, διότι στην κρίση έχουν πέσει όλες οι χώρες. Δεν είναι μόνο η Ελλάδα, όλες οι χώρες, ακόμα και αυτές που δεν είχαν πέσει μέχρι σήμερα, πέφτουν σιγά-σιγά η μια μετά την άλλη. Πρόκειται για παγκόσμιο και συστημικό φαινόμενο.
Υπάρχει -κυρίως τα τελευταία χρόνια- ένα ζήτημα με την υπερμεγέθυνση του χρηματοπιστωτικού τομέα ο οποίος έχει υποτάξει τις πολιτικές ηγεσίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Με την παγκοσμιοποίηση, δε, μπορεί να κινείται ως θίασος από την μια χώρα στην άλλη, να χτυπάει, να κερδοσκοπεί, να φεύγει…
Ο χρηματοπιστωτικός τομέας δεν είναι πρωτογενές φαινόμενο αλλά δευτερογενές. Είναι συνέπεια, δεν είναι αιτία. Είναι συνέπεια της κρίσης του καπιταλισμού. Τα κεφάλαια δεν βρίσκουν διέξοδο στην οικονομία, στην ανάπτυξη και διαρρέουν από τη σφαίρα της πραγματικής οικονομίας στη χρηματοπιστωτική σφαίρα. Και με αυτό τον τρόπο βρίσκουν εκεί μια απόδοση που δεν θα έβρισκαν στην πραγματική οικονομία. Αλλά αυτό το απόστημα είναι μεν συνέπεια, δεν είναι αιτία, αλλά έχει φουσκώσει τόσο πολύ, που έχει γίνει κυρίαρχο. Υπαγορεύει τις επιλογές του πάνω στην πραγματική οικονομία, πάνω στην κοινωνία, πάνω στη ζωή των ανθρώπων. Πρόκειται για μια βαθιά νοσηρή κατάσταση, γιατί αυτό το απόστημα δεν διέπεται από τις ιδέες της παραγωγής, της ευημερίας του συνόλου των πολιτών -στον ένα ή τον άλλο βαθμό- αλλά έχει καθαρά καταστροφική ροπή. Απ’ ό,τι ξέρουμε και από την ιστορία, η κοινωνία δεν μπόρεσε ποτέ να υπάρξει παρά από τη στιγμή που κατοχύρωσε την έννοια ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να γίνεται δούλος για χρέη. Αυτό έγινε και στην εποχή του Σόλωνα, στην αρχαία Αθήνα. Ε, λοιπόν, σήμερα έχουμε ξαναγυρίσει στην προ Σόλωνος εποχή. Δηλαδή, ο κόσμος βαδίζει ανάποδα. Και αυτό δεν είναι ούτε καν καπιταλισμός. Το καπιταλιστικό σύστημα βρίσκεται σήμερα σε αποδόμηση, αναπτύσσεται η δυναμική της νέας ειλωτείας. Αυτή είναι η νόσος της εποχής μας. Η Ελλάδα είναι το πειραματόζωο που μπαίνει σε αυτό το μακρύ τούνελ.
Ο χρηματοπιστωτικός τομέας, έτσι όπως διαμορφώνεται σήμερα, έχει άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά από παλιότερες κρίσεις του καπιταλισμού;
Σε σύγκριση με το ’29 σίγουρα έχει δραματικότερα χαρακτηριστικά. Αλλά έχει ξαναγίνει αυτό. Ο Λένιν γράφοντας για τον ιμπεριαλισμό, εξήγησε πως οι νέες μορφές του κεφαλαίου, στην εποχή του, έφερναν τον παρασιτισμό και τη σήψη. Αυτό σήμερα επαναλαμβάνεται σε ακόμα μεγαλύτερη έκταση.
Το ζήτημα του παγκόσμιου Χρέους, που φτάνει στα 43 τρισ., δεν απαιτεί μια νέα παγκόσμια ρύθμιση; Μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις συνταγές που ακολουθούνται;
Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αυτούς τους τρόπους, οι οποίοι κάνουν ανέφικτο το αποτέλεσμα που υποτίθεται ότι επιδιώκουν, ενόσω βασίζονται στις πολιτικές λιτότητος δαπανών και εισοδημάτων. Η λιτότητα φέρνει την ύφεση και συνεπώς την υποχώρηση των εθνικών εισοδημάτων, παντού. Όλη Ευρώπη είναι σε αυτό το τούνελ και οι Ρεπουμπλικάνοι στην Αμερική μάχονται για το ίδιο πράγμα. Για να ρίξουν την οικονομία στην ύφεση, με πρόσχημα το χρέος. Η ύφεση συρρικνώνει το εισόδημα και αποβαίνει αδύνατον να πληρωθούν τα χρέη. Έτσι, τα χρέη γίνονται μη βιώσιμα. Η Ελλάδα είναι σήμερα το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα παγκοσμίως. Στην ίδια αδιέξοδη πορεία πέφτει, σήμερα, ολόκληρη η Ευρώπη και η Αμερική. Η Ευρώπη πρέπει να βγει από το καθεστώς λιτότητας. Όσο επιβάλλεται παντού λιτότητα και συρρικνώνεται το εισόδημα όλων των χωρών, δεν μπορεί να πληρωθεί τίποτα. Μόνο η δυστυχία, η ανεργία και οι άστεγοι αυξάνονται. Αυτό είναι το κυριότερο πρόβλημα. Επαναλαμβάνεται πολλές φορές, τις τελευταίες μέρες, η προσχηματική φράση «επιστροφή στην ανάπτυξη», αλλά είναι κενός λόγος. Μέσα στη δημαγωγία και την αντιφατικότητα, οι ιθύνοντες διεκδικούν επιστροφή στην ανάπτυξη, αλλά με αυστηρότερη εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας. Αυτό δεν γίνεται, εφόσον το ένα υποσκάπτει το άλλο.
Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνονται ότι με τη λιτότητα πριονίζουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται;
Έχουν και σχέδιο Β’…
Το οποίο είναι;
Αν δεν πληρώνουμε θα προβούν σε κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων, εκποίηση της χώρας. Θα βρεθούμε ξένοι στη χώρα μας, η οποία θα ανήκει σε άλλους και εμείς θα έχουμε μετατραπεί σε είλωτες.
Άρα, συμφωνείτε ότι η κατοχή εντείνεται, η εξάρτηση της χώρας μεγαλώνει και, ουσιαστικά, η χώρα παραχωρείται προς εκμετάλλευση. Εμείς μένουμε απλοί χρήστες…
Όχι μόνο χρήστες, αλλά δούλοι, είλωτες, χάνουμε την ελευθερία μας.
Ποιες είναι οι ισορροπίες που διαμορφώνονται, σήμερα, στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη;
Βασικά έχουμε από τη μια τη Γερμανία και από την άλλη όλους τους άλλους. Η Γερμανία έχει και μερικούς συμμάχους (Ολλανδία, Φινλανδία, Αυστρία) που είναι το μπλοκ των χωρών με πλεονάσματα. Άρα, μιλάμε για μια διάκριση μεταξύ πλεονασματικών και ελλειμματικών χωρών. Η Γερμανία έχει τα πλεονάσματα, αλλά έχει και τον εγωισμό. Δηλαδή, φέρει και εθνικιστική αντίδραση, δεν είναι μόνο η αντίδραση του πλεονασματικού εταίρου, αλλά εκφράζεται και ο γερμανικός εθνικισμός. Πολλοί λένε ότι η Γερμανία δεν έχει κανένα ευρωπαϊκό ενδιαφέρον, κανένα ευρωπαϊκό όραμα…
Ναι, αλλά η Ευρωζώνη δεν υπηρέτησε τα πλεονάσματά τους;
Ναι, αλλά η Γερμανία δεν καταλαβαίνει ότι πρέπει να πληρώσει και κάτι. Η Γερμανία μέχρι την ενοποίησή της πλήρωνε πάρα πολλά, κατανοώντας ότι από αυτά επωφελείται. Αφότου ενοποιήθηκε, αυξήθηκε τόσο πολύ ο εγωισμός της, ώστε έγινε υπερφίαλη. Στο εξής δεν υπολογίζει τα οφέλη, αλλά μόνο το κόστος. Όπως ο πρώτος οικονομολόγος της Γερμανίας, ο Χανς Βέρνερ Ζιν, ο οποίος λέει «τα πλεονάσματά μας τα παίρνουν οι άλλοι». Δεν λέει «τα δανείζουμε», αλλά λέει «μας τα παίρνουν». Δεν λέει ότι τα παίρνουν πίσω και με τόκο. Έτσι, δημιουργείται η εικόνα ότι η Ευρώπη εκμεταλλεύεται τη Γερμανία, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι η Γερμανία δανείζει και αποκομίζει μονόπλευρα οφέλη. Η Γερμανία, σήμερα, υιοθετεί το παράπονο του τοκογλύφου…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου